Kodály werkwijze op de Kathedrale Koorschool

Het muziekonderwijs in Nederland, of beter gezegd het ontbreken daarvan, staat nu volop in de aandacht. Gelukkig is er een omslag gaande: nieuwe initiatieven worden ontplooid om het muziekonderwijs terug te brengen op de basisschool en zijn er verschillende organisaties die zich inzetten voor goed muziekonderwijs.

De Koorschool wil graag bijdragen aan deze ontwikkeling. Met ingang van schooljaar 2016-2017 zijn wij een samenwerkingsverband aangegaan met het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Enkele jaren geleden heeft het Koninklijk Conservatorium het initiatief genomen om hooggekwalificeerd muziekonderwijs volgens de Kodály werkwijze te introduceren in Nederland, o.a door middel van het opzetten van de masterstudie “Muziek Educatie volgens de Kodály werkwijze”.

Zoltán Kodály

Kodály (1882-1967) is een Hongaarse componist die in de loop van zijn leven een sterke visie ontwikkelde op het muziekleven en het muziekonderwijs in zijn land, met als uitgangspunt dat het leren zingen, lezen, schrijven, begrijpen en genieten van muziek voor elk kind mogelijk is. In Nederland heeft Willem Gehrels in de vorige eeuw, vanuit dezelfde idealistische visie dat muziekonderwijs voor alle kinderen bereikbaar moet zijn, het muziekonderwijs tot bloei gebracht volgens principes die vergelijkbaar zijn met de Kodály-werkwijze.

Samenwerking Koninklijk Conservatorium en Koorschool

De Koorschool en het Koninklijk Conservatorium zijn een samenwerking aangegaan. Door samen te werken krijgt het conservatorium de mogelijkheid adequate stageplaatsen aan te bieden aan masterstudenten en krijgt de Koorschool de kans om blijvend op de hoogte te zijn van nieuwe ontwikkelingen binnen muziekeducatie en te profiteren van de input van de studenten en docenten van de masteropleiding. Ten behoeve van dit gezamenlijk doel heeft het conservatorium een van zijn docenten van de Masteropleiding, Daniel Salbert, gedetacheerd op de koorschool. Samen met Margareth Iping zal hij de Kodály werkwijze implementeren en een nieuw koorschoolcurriculum tot stand brengen. Margareth is muziekdocente op de Koorschool en zij behaalde in 2018 de master in de Kodály werkwijze.

De Kodály werkwijze

De werkwijze is geen methode, maar staat voor een aantal die principes die kort gezegd op het volgende neerkomen:

• Zingen is de basis: Het belangrijkste instrument om muziek te leren is de stem, bij het zingen is er direct contact met muziek. Door te zingen wordt niet alleen het muzikaal gehoor ontwikkeld, maar ook de intonatie, het gevoel voor ritme en het geheugen. Bij het zingen leren de kinderen alles volgens het sol-fa systeem te zingen (zingen op do-re-mi). Handzingen, dwz elke noot correspondeert met een bepaald handgebaar, maakt daar ook onderdeel van uit.
• Aandacht voor klank: De klank is het uitgangspunt in het hele proces van muzikale geletterdheid. Kinderen hebben op jonge leeftijd geen moeite om verbindingen te leggen tussen het horen, begrijpen en benoemen. De bedoeling van de Kodalywerkwijze is dat het materiaal zo gestructureerd wordt dat kinderen blijven groeien naar een steeds moeilijker repertoire.
• Muzikale activiteiten: Kinderen leren muziek begrijpen en waarderen als ze deze ook fysiek kunnen ervaren. Daarom worden liedjes en het luisteren naar muziekstukken altijd gecombineerd met spellen en beweging
• Aandacht voor goede muziek: De kinderen worden zo opgeleid dat zij ook klassieke muziek (het begrip ‘Art Music’ dekt de lading beter) leren waarderen. Het is een misverstand te denken dat alleen popmuziek behoort bij de belevingswereld van kinderen. De te leren liedjes en meerstemmige stukken worden met zorg gekozen, zodanig dat elke les afwisselende activiteiten bevat en de docent zowel de mentale, de fysieke, en de spirituele aspecten van muziek aandacht kan geven.

Muziekrooster

De Koorschool heeft veel ervaring in het werken met ‘gewone’ basisschoolkinderen in situaties waarin muziek maken op hoog niveau een belangrijke rol speelt.

De muzieklessen worden aan alle jaargroepen gegeven, op sommige dagen door Margareth Iping, andere dagen door Daniel Salbert. Eén keer per week ligt het accent van de muziekles op dramatische vorming, zodat kinderen vaardigheden ontwikkelen die bewerkstelligen dat ze zich een koorregie eigen kunnen maken.

Daarnaast vinden op maandag-, dinsdag- en donderdagochtend de koorrepetities voor de liturgische muziek plaats, dit gebeurt voor aanvang van de lessen. Deze ochtendrepetities worden geleid door koordirigent Hester Westera en zijn bedoeld voor groep 7 en 8, vanaf januari komt groep 6 erbij. Elke donderdagavond is er avondrepetitie voor het volledige Kathedrale Koor, de kinderen van groep 7 en 8 doen alleen het eerste uur mee, van 19.00 tot 20.00 uur.

Tot slot vindt de Koorschool het een goede zaak als een kind een instrument leert bespelen. Een aantal instrumentale docenten geeft na schooltijd les in ruimtes van de Koorschool, voor ouders is dit een praktische mogelijkheid om school en muziekles te combineren.